Vì sao cần có chính sách cải thiện cơ hội chăm sóc, giáo dục sớm trẻ em từ 0-3 tuổi?

Sáng ngày 12/11/2015, dưới sự tài trợ của dự án Quỹ giáo dục xã hội dân sự (Civil Society Education Fund -CSEF) thuộc tổ chức Đối tác toàn cầu về giáo dục (Global Partnership for Education – GPE), tại Nhà khách Chính phủ số 8 Chu Văn An, Hiệp hội Vì giáo dục cho mọi người Việt Nam và Viện nghiên cứu giáo dục phát triển tiềm năng con người IPD – thành viên của hiệp hội, cùng phối hợp tổ chức Diễn đàn Tham vấn và đề xuất chính sách Cải thiện cơ hội chăm sóc, giáo dục sớm trẻ em từ 0 đến 3 tuổi 

Mục tiêu của diễn đàn là thu nhận được nhiều ý kiến đóng góp sáng kiến giải pháp nhằm hoàn thiện và phối hợp liên ngành thực thi tốt chính sách của Đảng, Nhà nước về chăm sóc toàn diện và có chất lượng cho trẻ em từ 0 đến 3 tuổi – Nhóm tuổi chưa được quan tâm đầu tư nhiều. 

Theo TS. Phạm Thị Mai Chi - Viện phó Viện IPD, các công trình nghiên cứu về giáo dục trẻ thơ trên thế giới đều cho rằng: sự phát triển trong những năm đầu đời quyết định tương lai của cả cuộc đời. Chính trong độ tuổi này, trẻ có thể tiếp thu được mọi thông tin và khối lượng kiến thức khổng lồ vào não bộ nếu được học đúng phương pháp.

Nghiên cứu giáo dục trẻ thông minh sớm chỉ ra rằng: Chúng ta đang lãng phí một nguồn tài nguyên não bộ vô cùng to lớn bởi mới chỉ khai thác được từ 3-10% khả năng kỳ diệu của não bộ.

Tiềm năng của não bộ sẽ theo quy luật giảm dần, có nghĩa là giáo dục càng muộn thì tiềm năng sẵn có của con người được phát huy càng ít. Nếu trẻ được giáo dục từ sớm trong thời kỳ vàng từ 0 (thai nhi) đến 6 tuổi thì sự phát triển về não bộ sẽ có khả năng được kích hoạt tối đa 100% do được phát triển đồng thời ở cả hai bán cầu não trái và phải, hình thành 9 loại hình trí thông minh ở các vùng của não.

Tại Việt Nam, theo báo cáo của Vụ Giáo dục Mầm non- Bộ GD&ĐT: Đến 5/2014 cả nước huy động 612.981 trẻ đến lớp nhà trẻ, chỉ đạt 23,4% tổng số trẻ trong độ tuổi nhà trẻ.

Nhận thức được tầm quan trọng trong việc giáo dục sớm cho trẻ ở độ tuổi này, từ năm 2014 Hiệp hội Vì giáo dục cho mọi người Việt Nam cùng Viện IPD đã  xây dựng, triển khai và thí điểm thành công “Mô hình Câu lạc bộ Gia đình giáo dục sớm trẻ em từ 0 đến 3 tuổi” tại Thanh Hóa và  Hà Nội. Các cơ quan đối tác tại địa phương phối hợp cùng triển khai dự án gồm Hội phụ nữ tỉnh Thanh Hóa, Hội phụ nữ thành phố Hà Nội, chính quyền các địa phương, Hội khuyến học tỉnh đã thực hiện dự án các huyện Gia Lâm – Hà Nội, Đông Sơn, Thiệu Hóa – Thanh Hóa. 

Qua quá trình thử nghiệm, mô hình đã chứng minh được tính khoa học và thực tiễn cao. Tại các địa bàn thực hiện dự án, các cấp chính quyền và gia đình đã nhận thức được tầm quan trọng của việc chăm sóc giáo dục cho trẻ từ 0-3 tuổi để trẻ phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Thông qua 10 chủ đề bổ ích về chăm sóc giáo dục trẻ đã trang bị cho các gia đình có con trong độ tuổi từ sơ sinh đến 3 tuổi hoặc sắp có con trong độ tuổi những kiến thức, kỹ năng và phương pháp nuôi dạy trẻ tiên tiến, đảm bảo bình đẳng cho mọi trẻ em, nhất là trẻ chưa có điều kiện đến trường mầm non. Một số buổi sinh hoạt các CLB ở Đông Sơn, Thiệu Hoá đã có tới hàng trăm người tham gia vì nhân dân đã tới tham gia dự thính chứng tỏ tính thực tiễn, sự quan tâm và nhu cầu học hỏi của người dân tại cộng đồng. 

Tại diễn đàn, phần lớn thời gian các chuyên gia về giáo dục sớm, các nhà hoạch định chính sách và các đại biểu tham dự bàn về tầm quan trọng của giáo dục sớm và các khuyến nghị, đề xuất về bổ sung sửa đổi chính sách, pháp luật về chăm sóc giáo dục cho sự phát triển toàn diện của trẻ em trong 1000 ngày đầu đời (0-3 tuổi) tại Việt Nam. Diễn đàn cũng mở ra những khả năng hợp tác với các mô hình CLB phát triển bền vững, đề án quốc gia về  giáo dục đời sống gia đình Việt Nam, .. của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch qua bài tham luận tâm huyết và bổ ích của Ông Hoa Hữu Vân, Phó Vụ trưởng Vụ Gia đình - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch 

Bên cạnh đó qua bài phát biểu của Ông Đặng Lộc Thọ - Hiệu trưởng trường CĐSP Trung Ương cũng còn mở ra một hướng vận động chính sách có thể suy nghĩ để triển khai trong giai đoạn tiếp theo của Hiệp hội về việc vận động chính sách để đưa chương trình giáo dục sớm cho trẻ từ 0-3 tuổi vào học phần tự chọn cho sinh viên Trường CĐSP TW – hiện còn đang là khoảng trống trong giáo trình đào tạo giáo viên mầm non.